KOOMAN'S POPPENARCHIEF

Egeltje Punaise werd in het seizoen 1978-1979 gespeeld voor 224 scholen uit Den Haag, Wassenaar, Rijswijk, Voorburg, Leidschendam, Wateringen en Zoetermeer. De 22.000 leerlingen van klas 1 t/m 3 werden met bussen vervoerd naar theater De Graanschuur in Zoetermeer en het Museum van het Onderwijs in Den Haag. In 1979 werd Egeltje Punaise voor eerst gespeeld in het eigen theater, waar het tot 2010 op het repertoire bleef staan. Egeltje Punaise was een van de favorieten van Frank Kooman en van het publiek. Er wordt nu nog altijd regelmatig gevraagd: 'Wanneer wordt Egeltje Punaise weer gespeeld?' Wie weet! De kameel, de fakir en de slang uit dit stuk treden nog steeds op in het 'Muzikaal Poppencabaret' voor volwassenen.

De Haagse burgemeester Schols poseerde in 1979 op het Frederik Hendrikplein voor kunstenaars uit allerlei disciplines. De kunstenaars kregen kort de tijd om hem uit te beelden op doek, papier of in klei. Arjan Kooman was toen al veel bezig met poppen maken en -spelen. Als jongen van 12 jaar knipte hij de burgemeester in schuimrubber. Deze foto werd geplaatst in de Haagsche Courant.

De Klokkemuis was de 30e voorstelling van Kooman's Poppentheater. De verbindende muziek was uiteraard 'op maat gecomponeerd' door Frank Kooman. Dat componeren gebeurde bijna altijd op de laatste avond voor de eerste try-out. Achter de vleugel met opnameapparatuur er naast. In deze voorstelling kwamen veel liedjes voor. De Haagse Courant schreef een recensie met als kop: 'Verrukkelijke poppenmusical.' En verderop: 'Frank Kooman is een heksenmeester...De verhalen die hij de kinderen voorzet steunen in de eerste plaats op een grote intimiteit. Het wordt direct een hecht samenspel tussen spelers en kijkers, waarbij elk spoor van griezeligheid of onvrede met sprankelende humor de kop wordt ingedrukt.'

In alle kindervoorstellingen van Kooman's Poppentheater spelen dieren een hoofdrol. En net als in fabels wordt vaak een eigenschap van een dier uitvergroot. De hippe kangoeroe uit deze voorstelling is ijdel: ze staat de hele dag voor de spiegel. Ze is hip, want ze is groen en niet bruin zoals andere kangoeroes. En kangoeroes lopen niet, maar hippen. Zelfs jonge kinderen pikken dit soort woordgrapjes vaak op. De slechte fotograaf uit het verhaal maakt 'levende foto's' en slokt de dieren op in zijn fototoestel. Deze levende foto's verkoopt hij aan hele rijke mensen. Een kind schold de fotograaf eens uit voor 'kiekendief'. Prachtig gevonden en deze term bleef altijd in de voorstelling.

Voor twee poppenspelers zonder technicus was ‘Swaffie de Zeehond’ een technisch ingewikkelde voorstelling. De muziek werd in 1973 afgespeeld vanaf een grote REVOX bandrecorder en er was een apart cassettedeck met onderwatergeluiden. De tekst werd live gesproken terwijl spelers met zwarte gaasdoek over hun hoofden de poppen bespeelden. Er waren nog geen zendermicrofoons… Het werd te hectisch achter de schermen. Daarom werd na 20 inspeelvoorstellingen besloten om een 15 minuten durende onderwaterscene op één geluidsband op te nemen, inclusief stemmen van Frank Kooman. Vijftig jaar later werd de voorstelling Swaffie hernomen door zijn zoon Arjan. Servaes Nelissen deed in 2015 de eindregie. De oude geluidsband plakte aan elkaar, maar kon worden gered. De tape werd 4 uur gebakken in de oven en vervolgens vakkundig gedigitaliseerd en gemonteerd door Remy Wigmans. De stem van Frank Kooman als Zure Zeevrouw bleef zo in de voorstelling en de rest van de stemmen zijn van Arjan Kooman.

Deze foto is gemaakt in de aula van het oude Schoolmuseum aan de Hemsterhuisstraat. Het poppentheater speelde hier vanaf begin jaren ’70 bijna elk jaar voor Haagse schoolkinderen die met de bus naar het museum kwamen. De aula van het museum had een capaciteit van 200 stoelen en er werden drie voorstellingen per dag gespeeld, waardoor heel veel Haagse kinderen in een seizoen een voorstelling konden bijwonen. In de jaren '70 speelde het poppentheater vaak voor meer dan 20.000 kinderen in een winter. Het karakteristieke gebouw uit 1929 is gesloopt in 1991.

‘Lompie de Lorrebeer’ was jarenlang een favoriete voorstelling bij spelers en publiek. Het verhaal was spannend, maar kon ook goed voor kleuters en speciaal onderwijs worden gespeeld. Het liedje van Lompie werd altijd vrolijk meegezongen door de kinderen. De plat-Haagse, oerluie lorrenman uit het verhaal, was telkens een inspirerende en lachwekkende figuur zowel voor als achter de schermen. Voor de poppenspelers was het heerlijk spelen omdat het stuk (in vier bedrijven) zo eenvoudig was. De decors (inclusief de lorrenzolder op de foto), de poppen en attributen passen in één koffer. ‘Lompie de Lorrebeer’ werd in 1976 gespeeld op Paleis Het Loo voor de koninklijke familie.